Aanschafadvies noren

Goede schaatsschoenen

Om goed te kunnen (leren) schaatsen, heb je vooral een goede schoen nodig. Het is een mythe dat er dikke sokken in schaatsen moeten passen en dat je ze daarom te groot moet kopen. Te grote schoenen geven onvoldoende steun aan je voet en zorgen voor instabiliteit. Daarnaast vergroot je juist de kans op koude voeten en blaarvorming. Wist je dat de meeste schaatsers zelfs zonder sokken schaatsen? Een goede schaatsschoen aanhebben zou moeten voelen als het aanhebben van een precies passende sok die steun geeft. Schaatsmerken hanteren soms andere maatvoeringen dan je bij een bepaalde schoenmaat zou verwachten. Pas een schaats met een heel dunne sok, of met blote voeten. Ga staan in de schaatsschoen en schuif de hak zo ver mogelijk naar achteren, en druk je knieën naar voren (precies, in schaatshouding). Heb je dan voorin 5mm of meer over is de schaats te groot. Voel je je tenen in elkaar gedrukt worden, is de schaats te klein. Voel je lichtjes de voorkant of net niet, dan is dit de juiste lengte schaats.

Steun in de schoen

Naast de pasvorm is de kwaliteit van de schaatsschoen is belangrijk. Bij een goede schoen zit er een versteviging in de hak, het zogenaamde contrefort en is er een voetholtesteun. Met een voetholtesteun en een contrefort wordt de voet zowel van de onderkant als de zijkant goed ondersteunt.

Het contrefort is gemaakt van kunststof of geperst karton. Bij de duurdere modellen kun je het contrefort en de voetholtesteun vervormen naar de vorm van de voet. Bij een goede schoen is een stevig contrefort van de hak tot vooraan de voet aanwezig. Een slechte schoen heeft geen contrefort en is er vaak een nep-naadje of een nep stuk leer aangebracht om de indruk te wekken dat de schoen een voetholtesteun heeft.

Vetergaten, leer en tong

Let op de vetergaten bij het passen van een schaats. Kijk of de aanwezige ringetjes nog goed in het leer zitten. Waar er alleen gaatjes zitten kijk je of deze niet te dicht bij de rand van het leer komen, vanwege mogelijk uitscheuren. Een schaatsschoen waarbij je de zijkanten helemaal tegenelkaar aan trekt of zelfs over elkaar heen trekt is eigenlijk niet het goede model voor jou. Bij een kleine portomonee is het verstandig om dan een tongverdikking te maken met behulp van een tong uit een oude schoen, of knippen uit een schuimachtige, stevige stof. Doe nooit een zooltje extra onderin de schaats, dan zit je hak niet goed in het contrefort. Let op het leer van hele schaatsschoen; een uitgelubberde schoen geeft niet veel ondersteuning.

Onderstel

Als onderstel van de schaats zijn de nodige varianten op de markt. Je hebt stalen, kunststof (met ijzer) en verstelbare onderstellen en de klapset. De potten van het onderstel kunnen variëren in hoogte: de "lage" of de "hoge" noorse schaatsen. Voor beginners, recreanten en kinderen is de lage Noor aan te raden. Doordat de schoen dichter bij het ijs staat, worden de enkels minder belast, wat de stabiliteit ten goede komt. Tussen de schoen en de voetplaten mag geen beweging zitten.

Goedkopere onderstellen hebben de voetplaten met klinknagels onder de schoen gemonteerd zitten. De verbindingen tussen voetplaten, potten, buis en schaatsijzer zijn gepuntlast. Bij duurdere modellen zijn deze plaatsen hiernaast nog gesoldeerd en voorzien van een laagje tin. Viking en Maple verkopen schaatsijzers ook los, die onder verschillende soorten en merken schaatsschoenen geschroefd kunnen worden. Dat betreft zowel gewone ijzers als klapsets, maar zijn altijd "hoge" noren.

Verder is de staalsoort en de kwaliteit van het schaatsijzer van belang. Dit bepaalt in hoge mate of de schaats lang scherp blijft, snel breekt of snel vervormt. Behalve bij de heel goedkope schaatsen bestaan er nauwelijks nog slechte ijzers. Wel belangrijk is dat het ijzer in de lengte recht is. Kijk van voor naar achter over het schaatsijzer of er geen bocht (links of rechts in zit). Leg het schaatsijzer plat op een recht oppervlak, als je twijfelt, dan zie je vervorming meteen. Schaatsijzers hebben een kromming (ronding) in het ijzer van voor naar achter, maar zeker niet naar links of rechts!

Veteren

Schaatsen rijg je het fijnste aan met zogenoemde wax veters die bij een schaatswinkel te koop zijn (4-5 euro per paar). Het is van belang dat de veters stevig aangetrokken worden, om de hak zo goed mogelijk achterin de schoen te houden, dat je voet niet in de schaatschoen schuift. Zo kun je bij het achterop zitten het beste sturen. Veters moeten echter niet zo strak, dat de bloedsomloop wordt belemmerd en men koude voeten krijgt. Veters hoeven niet overal even strak. Bij de eerste paar gaatjes onderaan de schoen, is het prettig als de veters niet te strak zitten, zodat de tenen wat bewegingsvrijheid hebben.

Met wax veters kan men precies daar spanning in de veter krijgen waar die gewenst is. De manier van rijgen om schuiven van de veter te voorkomen is, de veter bij het rijgen steeds van buiten naar binnen door het gaatje te steken. Dan klemt de veter zich vast en schuift niet. Extra zekerheid kan men nog krijgen door bij het derde of vierde gaatje de veter tweemaal door het gaatje te rijgen. Op deze manier kan vooraan de voet de veter losser zitten en niet schuiven en bovenaan de voet strak. Zijn de veters te Iang, bindt ze dan niet onder de schoen of om de enkel, maar leg een dubbele strik of knip de veter in het midden door, maak hem daar korter en leg een knoop in het einde. Op die manier blijven de uiteinden heel, zodat men makkelijk kan blijven rijgen.

Sokken, warme voeten

Het gebruik van dikke sokken of van meerdere paren sokken is absoluut af te raden. Men heeft dan geen goed "contact" met de schaats en het zal dus moeilijk zijn om technisch goed te schaatsen. Het dragen van meerdere paren sokken zal zelfs de vorming van blaren bevorderen, door het over elkaar schuiven van de sokken. Het beste is om een paar heel dunne sokken (of geen sokken) te dragen van wol of een van een moderne kunstvezel gemaakte sportsok. De schoenveters hoeven dan niet extreem vast aangetrokken te worden, de doorbloeding blijft goed en de voeten blijven warm. Alleen bij zeer Iage temperaturen kan het nodig zijn voor verdere "isolatie" te zorgen, De beste manier daarvoor is isolatie aan de buitenkant van de schoen door het dragen van overschoenen, die in vele soorten en kleuren te koop zijn.

Kortom: Met bovenstaande kennis moet je de schaatsen kunnen kiezen, die het beste bij je passen in relatie tot je techniek, het doel waar je de schaatsen voor wilt gebruiken en natuurlijk de daarbij passende portemonnee.